JavaScript Dilinde Koşullu İfadeler: `if` ve `else` Yapıları

Temel Sözdizimi

// Temel if ifadesi
if (koşul) {
    // Koşul doğru (true) ise çalışacak kod bloğu
}

// if...else ifadesi
if (koşul) {
    // Koşul doğru ise çalışacak kod bloğu
} else {
    // Koşul yanlış (false) ise çalışacak kod bloğu
}

// if...else if...else ifadesi
if (koşul1) {
    // Koşul1 doğru ise çalışacak kod bloğu
} else if (koşul2) {
    // Koşul1 yanlış VE Koşul2 doğru ise çalışacak kod bloğu
} else {
    // Koşul1 ve Koşul2 yanlış ise çalışacak kod bloğu
}

Detaylı Açıklama

• if: Belirtilen koşulun doğru (true) olup olmadığını kontrol eden anahtar kelimedir. Eğer koşul doğru ise, if bloğu içindeki kod yürütülür.

• else: Bir if ifadesindeki koşulun yanlış (false) olması durumunda çalışacak alternatif kod bloğunu tanımlar. Yalnızca bir if veya else if bloğu çalışmadığında devreye girer.

• else if: Birden fazla koşulu ardışık olarak kontrol etmek için kullanılır. İlk if koşulunun yanlış olması durumunda yeni bir koşulu değerlendirir. İstenildiği kadar else if bloğu eklenebilir.

• Koşul (Condition): Herhangi bir değeri true veya false olarak değerlendirilebilen bir ifadedir. Karşılaştırma operatörleri (<, >, ==, === vb.) veya mantıksal operatörler (&&, ||, !) ile oluşturulur. JavaScript'te bazı değerler "truthy" (doğru kabul edilen) veya "falsy" (yanlış kabul edilen) olarak değerlendirilir. Örneğin, 0, null, undefined, NaN, boş dize ("") ve false "falsy" değerlerdir.

• Kod Bloğu: Süslü parantezler ({}) arasına yazılan ve koşul doğru olduğunda yürütülen bir veya daha fazla ifadeyi içeren bölümdür.

Pratik Kullanım Örnekleri

Örnek 1: Basit if ifadesi

let puan = 85;

if (puan > 70) {
    console.log("Tebrikler, sınavı geçtiniz!");
}
// Çıktı: "Tebrikler, sınavı geçtiniz!"

Bu örnekte, puan değişkeninin değeri 70'ten büyük olduğu için if bloğu içindeki mesaj konsola yazdırılır.

Örnek 2: if...else ifadesi

let yaş = 16;

if (yaş >= 18) {
    console.log("Ehliyet başvurusunda bulunabilirsiniz.");
} else {
    console.log("Ehliyet başvurusu için yaşınız henüz uygun değil.");
}
// Çıktı: "Ehliyet başvurusu için yaşınız henüz uygun değil."

Burada, yaş 18'den küçük olduğu için if koşulu yanlış olur ve program else bloğuna geçer.

Örnek 3: if...else if...else ifadesi

let sıcaklık = 25;
let havaDurumu;

if (sıcaklık < 0) {
    havaDurumu = "Çok soğuk!";
} else if (sıcaklık < 15) {
    havaDurumu = "Soğuk.";
} else if (sıcaklık < 25) {
    havaDurumu = "Ilık.";
} else {
    havaDurumu = "Sıcak!";
}

console.log("Hava durumu: " + havaDurumu);
// Çıktı: "Hava durumu: Sıcak!"

Bu örnek, farklı sıcaklık aralıkları için farklı hava durumu mesajları belirler. sıcaklık 25 olduğu için ilk üç koşul yanlış olur ve program else bloğuna girer.

Örnek 4: Mantıksal operatörlerle koşullar

let kullanıcıGirişi = "admin";
let parolaGirişi = "12345";

if (kullanıcıGirişi === "admin" && parolaGirişi === "admin123") {
    console.log("Yönetici girişi başarılı.");
} else if (kullanıcıGirişi === "admin" && parolaGirişi !== "admin123") {
    console.log("Yönetici parolası yanlış.");
} else {
    console.log("Geçersiz kullanıcı adı veya parola.");
}
// Çıktı: "Yönetici parolası yanlış."

Bu örnekte, mantıksal AND operatörü (&&) kullanılarak iki koşulun da doğru olması beklenir. İlk if koşulu yanlış olduğu için (parola farklı), ikinci else if koşulu kontrol edilir ve doğru olduğu için ilgili mesaj yazdırılır.

İpuçları/Önemli Notlar

• Sıkı Eşitlik (===) Kullanımı: JavaScript'te karşılaştırma yaparken her zaman değer ve tip kontrolü yapan sıkı eşitlik operatörü === kullanılması önerilir. Gevşek eşitlik operatörü ==, tip dönüşümleri yaparak beklenmedik sonuçlara yol açabilir.

• Tek Satırlık İfadeler: Eğer if veya else bloğunuz sadece tek bir ifade içeriyorsa, süslü parantezleri ({}) atlayabilirsiniz. Ancak, kod okunabilirliğini artırmak ve gelecekteki değişikliklerde hataları önlemek için her zaman süslü parantez kullanmak iyi bir pratiktir.

• "Truthy" ve "Falsy" Değerler: Koşul ifadelerinde, boolean olmayan değerler de true veya false olarak değerlendirilebilir. Örneğin, boş olmayan dizeler, sayılar (sıfır hariç), objeler true olarak; 0, null, undefined, NaN, boş dize ("") ise false olarak değerlendirilir.

• Ternary Operatörü (Üçlü Operatör): Basit if...else ifadeleri için daha kısa bir sözdizimi olan ternary operatörü (koşul ? ifadeDoğru : ifadeYanlış) kullanılabilir. Bu, özellikle küçük atamalar veya dönüş değerleri için kullanışlıdır.

• Karmaşık Koşullardan Kaçının: Çok sayıda mantıksal operatör içeren veya çok uzun koşullar, okunabilirliği azaltabilir. Bu tür durumlarda, koşulu daha küçük parçalara ayırmak veya yardımcı fonksiyonlar kullanmak daha iyi bir yaklaşımdır.